Halfnatuurlijke gebieden : tussen stad en natuur

Abstract

Men kent al sinds lang parken en groene zones : zorgvuldig aangelegde en goed bewaakte zones die de monotonie van de bebouwing doorbreken en voor een vleugje «beschaafde» natuur in de stad zorgen. Maar nu pas ontdekt men aan de rand van onze Steden de half-naiuurlijke gebieden die lange tijd werden verwaarloosd en zo een stukje «natuurlijke» natuur in de stad brengen. Biologen wijzen op de rijkdom van nun ecosysteem, op de verscheidenheid van nun fauna en flora. Maar dit boek beoogt een andere vorm van verdediging en waardering van die gebieden. Naast de biologische verscheidenheid moest immers ook de maatschappelijke waarde van die gebieden aan bod kunnen komen : dat is precies de opzet van een diepgaande sociologische analyse waaruit blijkt welke voorstellingen de stadsbewoners zieh van die gebieden maken en welke vormen van gebruik er zieh ontwikkelen. Als unieke bronnen van biologische rijkdom in een stedelijk milieu en als inzet van gebruikte vormen die elkaar soms aanvullen, soms uitsluiten, vragen de half-natuurlijke gebieden om een demoeratisch beheer en om juridische bescherming. Het tweede deel van het boek bestudeert dan ook de mogelijkheden die het beschikbare juridische instrumentarium biedt. Aldus wordt een omkadering gecreeerd die de randgebieden tussen stad en natuur, die nu reeds een belangrijk element vormen van het gemeenschappelijke erfgoed van de stadsbewoners, daadwerkelijke bescherming verzekert. Er werden zes illustrative Brusselse gebieden geselecteerd : de Kauwberg, het Scheutbos, het Moeraske, de Neerpede, het Kattebroeck en het plateau van de Vorsterie. Beide studies werden uitgevoerd op initiatief van het Fonds Leefmilieu van de Koning Boudewijnstichting.